Firmy, dla których środowisko naturalne nie jest obojętne, coraz częściej rozważają wdrożenie i certyfikację zgodnie z wymaganiami standardu ISO 14001 (System Zarządzania Środowiskowego). Istnieje jednak jeszcze jeden standard - ISO 50001 (System Zarządzania Energią), który może pomóc organizacjom ograniczyć ich wpływ na środowisko naturalne. W niniejszym artykule wskażemy najważniejsze różnice pomiędzy ISO 14001 a ISO 50001 oraz postaramy się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób podjąć decyzję, który standard będzie lepszy dla Twojej organizacji.
Czym jest ISO 14001?
ISO 14001 to norma zarządzania środowiskowego. Określa kryteria wdrażania systemu zarządzania środowiskowego (SZŚ), który ma na celu pomoc przedsiębiorstwom w zarządzaniu ich obowiązkami w zakresie ochrony środowiska.
Standard ten został opracowany, aby pomóc firmom mierzyć ich wpływ na środowisko oraz aby zapewnić, że ich praktyki biznesowe mają minimalny wpływ na środowisko naturalne wokół nich. Może to obejmować wdrażanie działań mających na celu m.in. ograniczenie ilości odpadów, wykorzystywanie bardziej ekologicznych materiałów, czy też ograniczanie zanieczyszczenia wód.
ISO 14001 (SZŚ) może pomóc firmom zaoszczędzić pieniądze przede wszystkim poprzez zmniejszenie zużycia energii i wody oraz ograniczenie ilości odpadów.
Czym jest ISO 50001?
ISO 50001 to standard zarządzania energią. Określa on kryteria wdrożenia systemu zarządzania energią (SZE), który ma na celu poprawę efektywności energetycznej przedsiębiorstw.
Niniejszy standard został opracowany, aby pomóc w walce ze zmianami klimatu poprzez zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych (CO2), poprawę wydajności energetycznej i zmniejszenie zużycia energii. Może to obejmować wdrażanie działań mających na celu m.in. monitorowanie zużycia energii, a także pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych.
ISO 50001 (SZE) może pomóc firmom obniżyć koszty energii poprzez zmniejszenie jej zużycia oraz ocenę źródeł energii.
Jakie są podobieństwa między ISO 14001 i ISO 50001?
Największym podobieństwem, które może powodować trudności w podjęciu decyzji, który ze standardów wybrać, jest to, że z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju zużycie energii i dbanie o środowisko naturalne są ze sobą powiązane. Zużycie energii wpływa na wielkość zasobów naturalnych (ropa, gaz, paliwa kopalne itp.), a także może powodować wzrost emisji gazów cieplarnianych, które mają bezpośredni wpływ na zjawisko globalnego ocieplenia. Produkty uboczne wytwarzania energii mogą również mieć duży wpływ na zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Biorąc to pod uwagę, można argumentować, że firmy potrzebują jedynie ISO 14001, zwłaszcza, jeśli ich celem jest głównie zmniejszenie wpływu na środowisko.
Zasadniczo oba standardy przyjmują podobne podejście do wdrażania systemu zarządzania. Obie normy koncentrują się na cyklu PDCA i zachęcają do większego zaangażowania kierownictwo najwyższego szczebla. Zachęcają również do monitorowania, pomiaru i analizy różnych obszarów w celu złagodzenia pierwotnej przyczyny i zapobiegania podobnym problemom w przyszłości.
Innym podobieństwem jest struktura standardów. Podobnie jak w przypadku wszystkich ostatnio zaktualizowanych norm ISO, zarówno ISO 14001:2015, jak i ISO 50001:2018 zbudowane są w oparciu o strukturę wysokiego poziomu. (Aneks SL). Oznacza to integralność obu norm z pozostałymi standardami z rodziny ISO.
Jakie są różnice między ISO 14001 a ISO 50001?
Najważniejszą różnicą między ISO 14001 a ISO 50001 jest zakres norm. Podczas gdy obie normy zapewniają przedsiębiorstwom podstawowe ramy dotyczące ochrony środowiska poprzez politykę, cele i procesy, to ISO 50001 koncentruje się głównie na zużyciu energii, podczas gdy ISO 14001 podchodzi do ochrony środowiska w sposób bardziej ogólny.
ISO 14001 analizuje przede wszystkim wykorzystanie zasobów, gospodarkę odpadami i zanieczyszczeniami, natomiast ISO 50001 skupia się głównie na wskaźnikach efektywności energetycznej i zużyciu energii.
Tak więc, nawet jeśli zużycie energii byłoby uwzględniane w ISO 14001, to byłoby ono rozpatrywane w sposób ogólny. Jednak dzięki normie ISO 50001 zużycie energii zostanie przeanalizowanie na podstawie wielu czynników, tak aby w rezultacie zmniejszyć ich wpływ na niską wydajność energetyczną.
Inną różnicą jest większa lista obowiązkowych udokumentowanych informacji zgodnie z ISO 50001 w porównaniu z ISO 14001. Obejmuje to dokumenty i zapisy dotyczące takich tematów, jak proces planowania energii, przeglądy energii, poziom energii, wskaźniki efektywności energetycznej (EnPI) oraz wszelkie specyfikacje dotyczące zakupu energii.
ISO 14001 czy ISO 50001 – Które wybrać?
Aby podjąć decyzję, który standard będzie lepszy dla Twojej organizacji, musisz rozważyć, co jest dla Ciebie ważniejsze: zmniejszenie wpływu na środowisko, zwiększenie efektywności energetycznej czy jedno i drugie?
W przypadku małych i średnich firm ISO 14001 prawdopodobnie będzie lepszym wyborem, gdyż pozwoli zająć się wszystkimi trzema celami. Dostarczy ono narzędzi potrzebnych do zmniejszenia wpływu na środowisko naturalne oraz zachęci przedsiębiorstwa do myślenia o ich efektywności energetycznej.
W przypadku większych firm, szczególnie tych, które zużywają dużo energii, ISO 50001 będzie prawdopodobnie najlepszym rozwiązaniem, zwłaszcza jeśli zmniejszenie zużycia energii jest ich głównym celem. Zmniejszenie wpływu działalności organizacji na środowisko naturalne będzie jedynie dodatkowym atutem. Jeśli zatem ten cel jest dla Ciebie również istotny, to oprócz ISO 50001, rekomendujemy wdrożenie także ISO 14001.
Aby dowiedzieć się więcej o certyfikacji systemu zarządzania środowiskiem lub systemu zarządzania energią skontaktuj się z nami pod numerem telefonu 22 649 76 64 bądź za pośrednictwem formularza kontaktowego znajdującego się poniżej.