Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) oszacowała, że w 2013 roku doszło do ok. 2,34 mln zgonów w wyniku działalności związanej z wykonywaniem pracy. Największą część tej statystyki stanowią problemy zdrowotne, które pojawiły się w efekcie wykonywanej pracy. Pozostałe przypadki to wypadki i kontuzje. Instytut Bezpieczeństwa i Higieny Pracy szacuje, że nawet 660 000 osób rocznie umiera z powodu nowotworów, które rozwinęły się w efekcie działalności związanej z pracą.
Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) pracuje obecnie nad stworzeniem systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (ISO 45001), który ma ułatwić organizacjom zarządzanie ryzykiem związanym z BHP. Wdrożenie systemu zarządzania BHP jest strategiczną decyzją organizacji, która wspiera zrównoważony rozwój, zapewniając, że jej pracownicy są bezpieczniejsi i zdrowsi.
Działalność organizacji może nieść dla jej pracowników ryzyko uszkodzenia ciała, utraty zdrowia, a nawet śmierci, dlatego ważne jest, żeby organizacja eliminowała lub minimalizowała ryzyko istniejące w obszarach BHP poprzez podjęcie odpowiednich środków zaradczych. System zarządzania BHP w takiej organizacji, przy zastosowaniu odpowiednich metod i narzędzi, może prowadzić do wprowadzenia systematycznego i ciągłego procesu mającego na celu stałą poprawę bezpieczeństwa pracowników w organizacji.
Czym jest ISO 45001?
ISO 45001 jest międzynarodową normą, która będzie określać wymagania dla systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP), z wytycznymi dotyczącymi jej stosowania. Norma ma na celu umożliwienie organizacji aktywnej poprawy wydajności BHP w zapobieganiu urazom i uszczerbkom na zdrowiu. ISO 45001 będzie miało zastosowanie do każdej organizacji, niezależnie od jej wielkości, rodzaju i charakteru. Wszystkie wymagania normy powinny być włączone do procesów zarządzania organizacji.
Czym nie jest ISO 45001?
ISO 45001 nie określa szczegółowych kryteriów działania BHP w organizacji, ani nie jest dokumentem nakazowym dla projektowania systemu zarządzania BHP w firmie. System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy powinien być dostosowanych do specyficznych potrzeb danej firmy/ branży tak, żeby zapobiegał urazom i pogorszeniu stanu zdrowia pracowników. W związku z tym, w małej firmie z niskim ryzykiem może być wystarczające wdrożenie stosunkowo prostego system, natomiast w dużej organizacji, z wysokim poziomem ryzyka, może być zapotrzebowanie na bardziej rozbudowany system.
Niezależnie od stopnia rozbudowania systemu zarządzania BHP, może on być zgodny z wymaganiami ISO 45001, jeśli tylko będzie odpowiedni dla organizacji i efektywny. ISO 45001 nie obejmuje swoim zakresem takich kwestii jak bezpieczeństwo produktu, uszkodzenia mienia lub oddziaływanie na środowisko. Organizacja nie jest zobowiązana do monitorowania tych obszarów w ramach systemu ISO 45001, chyba że stanowią one potencjalne zagrożenie dla pracowników.
ISO 45001 nie można traktować, jako prawnie wiążącego dokumentu. Będzie ono narzędziem zarządzania, które może byś stosowane w organizacji i którego celem jest wyeliminowanie lub zminimalizowanie ryzyka wystąpienia szkód. UWAGA: Istnieje szereg konwencji i standardów Międzynarodowej Organizacji Pracy w zakresie BHP, które zostały przyjęte w różnym stopniu przez kraje na całym świecie. ISO 45001 będzie ogólnie zgodne z postanowieniami MOP. Osoby pracujące, na co dzień w obszarach bezpieczeństwa i higieny posiadają zazwyczaj największą wiedzę na temat aktualnych regulacji prawnych w tym obszarze, dlatego powinny brać aktywny udział w tworzeniu, wdrożeniu i utrzymaniu systemu zarządzania BHP. Ich aktywny udział będzie gwarantem, że ryzyko w tym obszarze jest efektywnie zarządzane. ISO 45001 podkreśla potrzebę uczestnictwa pracowników w efektywnym funkcjonowaniu systemu zarządzania BHP, a także wymóg, aby organizacja zapewniła, że jej pracownicy są kompetentni i wiedzą jak wykonywać powierzone im zadania bezpiecznie.
Jakie korzyści daje wdrożenie i certyfikacja ISO 45001?
System zarządzania ISO 45001 pozwoli organizacji lepiej zarządzać celami i ryzykami w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy poprzez:
W wyniku spełnienia powyższych wymagań, organizacja będzie potwierdzać swój wizerunek, jako firmy bezpiecznej dla pracowników. Dodatkowe korzyści wynikające z wdrożenia i certyfikacji ISO 45001 to:
Dla kogo przeznaczony jest standard ISO 45001?
Odpowiedź jest prosta: dla wszystkich organizacji. Nie ma znaczenia wielkość ani rodzaj Państwa organizacji. Czy działają Państwo, jako firma non-profit, organizacja charytatywna, instytucja naukowa czy instytucja rządowa – jeśli zatrudniają Państwo pracowników lub Państwa działalność ma bezpośredni wpływ na środowisko w jakim pracują inni ludzie, to wdrożenie i certyfikacja ISO 45001 w celu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, przyniesie Państwu wymierne korzyści.
Norma może być stosowana w niedużych firmach, działających w obszarach niskiego ryzyka, jak również w rozwiniętych korporacjach z wysokim ryzykiem.
Standard ISO 45001 wymaga, aby ryzyka w obszarach bezpieczeństwa i higieny pracy były przypisane i kontrolowane, ale jednoczenie stosuje zarządzanie oparte o ryzyko w odniesieniu do samego systemu BHP i wymaga żeby był on efektywny i ciągle doskonalony. System zarządzania BHP, zgodny z wymaganiami ISO 45001 musi odpowiadać na ciągle zmieniający się kontekst organizacji. Myślenie oparte na ryzyku jest zgodne z myśleniem biznesowym, co zachęca do integracji wymagań standardu z ogólnymi procesami zarządczymi obecnymi w organizacji.
Jak ISO 45001 odnosi się do innych standardów?
Budowa ISO 45001 będzie zgodna z architekturą wysokiego poziomu, która jest już obecna w normie ISO 9001 (system zarządzania jakością) i ISO 14001 (system zarządzania środowiskiem).
Przy tworzeniu ISO 45001, zostały wzięte pod uwagę wymagania obowiązujących międzynarodowych standardów, takich jak OHSAS 18001, przewodniki Międzynarodowej Organizacji Pracy i normy krajowe, dlatego organizacja która zdecyduje się na wdrożenie i certyfikację ISO 45001 może być pewna, że nie znajdą się tam wymagania niezgodne z już istniejącymi.
Pozwoli to na stosunkowo łatwe przystosowanie istniejącego systemu zarządzania BHP do wymagań nowego standardu ISO 45001, a także umożliwi integrację z wymogami innych systemów zarządzania ISO, z których może korzystać organizacja.