Narzędzia menadżera jakości – Diagram Pareto - Lorenza
Diagram Pareto-Lorenza jest narzędziem, które umożliwia hierarchizację czynników wpływających na analizowane zjawisko. Zakłada on, że w każdym systemie jest niewielka liczba czynników, które mają największy wpływ na jego całość, a wpływ reszty czynników jest mniej istotny.
Za jego twórcę uważa się włoskiego ekonomistę Markiza Vilfredo Federico Damaso Pareto, który na początku XIX w. prowadził badania nad zamożnością społeczeństwa włoskiego. Z jego obserwacji wynikało, że aż 80% bogactw Włoch znajduje się w posiadaniu zaledwie 20% społeczeństwa. Jak się potem okazało, wyniki te można odnieść do wielu innych zjawisk, dzięki czemu diagram znalazł zastosowanie w wielu dziedzinach nauki oraz w życiu codziennym, np.:
- 80% sprzedaży generuje 20% klientów,
- 80% braków jest skutkiem 20% przyczyn,
- 20% informacji warunkuje 80% decyzji,
- 20% firm giełdowych to 80% wartości wszystkich akcji na parkiecie.
Diagram Pareto (nazywany również metodą ABC lub metodą 20-80), jest to graficzny sposób przedstawienia danych na wykresie słupkowym w sposób malejący.
Dodatkowo, na wykresie umieszczona jest linia Lorenza, która biegnie po wierzchołkach histogramu.
Wykres Pareto można wykorzystać do bieżącego monitorowania wyników produkcji oraz do zwizualizowania głównych problemów przedsiębiorstwa. Zazwyczaj jest to pierwsze narzędzie, którego używa się w celu poprawy jakości produkcji.
Narzędzie pokazuje, co należy naprawić i na czym warto się skupić, by poprawić efektywność zarządzania, a także co należy pominąć, gdyż i tak nie można tego zmienić. Ponadto metoda umożliwia określenie kierunków działań zmierzających do poprawy poziomu jakości procesów, produktów czy też usług. Porządkuje dane pod względem ich ważności.
Stosowanie analizy Pareto, zaleca się przede wszystkim, gdy chce się wyeliminować:
- zjawiska o największej częstotliwości występowania,
- przyczyny powstawania największych kosztów.
Etapy postępowania według diagramu Pareto Lorenza są następujące:
- określenie czynników (przyczyn) wpływających na wielkości decydujące o wyniku procesu lub charakterystyce produktu,
- kompletowanie danych ilościowych o wskazanych czynnikach/przyczynach,
- malejące uporządkowanie czynników/przyczyn, uwzględniające siłę ich oddziaływania na wynik procesu lub charakterystykę produktu,
- wyznaczenie skumulowanych wartości udziału − wyrażonych w procentach − dla kolejnych czynników, z uwzględnieniem siły ich oddziaływania na wynik procesu,
- naniesienie tych wartości na wykres.
Wykres Pareto-Lorenza ma za zadanie ułatwić analizę możliwości uzyskania poprawy jakości przy niewielkich nakładach, a dodatkowo identyfikuje problemy, które należy rozwiązać w pierwszej kolejności.
Dzięki diagramowi można też zaobserwować czy wdrążone działania korygujące przyniosły oczekiwany skutek.
K.Gadzała, A. Wypchły, T. Lesiów, Wykorzystanie metody projektu w doskonaleniu jakości produktów żywnościowych, Nauki Inżynierskie i Technologie 4(31)/ 2018.
P. Niedzielski, H. Podsiadło, Redukcja niezgodności produkcyjnych dzięki wykorzystaniu narzędzi Total Quality Management – studium przypadku, Journal of Modern Management Process, nr 3(2)/2018.
